Igor Pietkiewicz

Terapia dr. Bacha zalicza się do metod terapeutycznych opartych na idei leczenia holistycznego. Wykorzystuje się w niej wytwarzane metodami homeopatycznymi ekstrakty z kwiatów

(nie są to olejki eteryczne, które stosuje się w aromaterapii, mimo że termin "terapia kwiatowa" u wielu wywołuje takie skojarzenia).

Ekstrakty dr. Bacha (Bach Original Flower Remedies) znane są prawie na całym świecie jako ważny element farmakopei homeopatycznej. W Polsce dostępne są jednak jako suplementy żywności. Ekstrakty stosuje się w celu przywracania równowagi emocjonalnej i lepszego radzenia sobie z wyzwaniami dnia codziennego.

Każdy z ekstraktów odpowiada określonym stanom psychiki lub cechom charakteru. Można je zażywać pojedynczo lub tworzyć mieszanki, odpowiednio do potrzeb. Metoda dr. Bacha może być stosowana w celach profilaktycznych (poprawa higieny emocjonalnej) i wspomagających leczenie dolegliwości psychicznych i somatycznych. Dr Bach aspirował do stosowania swojej metody jako metody wiodącej (tzn. wykorzystywał ekstrakty w terapii swoich pacjentów jako główny środek leczniczy).

Filozofia leczenia Edwarda Bacha
Pozytywne nastawienie, entuzjazm, radość i nadzieja potrafią w ogromnym stopniu przyspieszyć powrót do zdrowia. Pacjenci o słabym charakterze, zrezygnowani i bez chęci do życia przechodzą ten proces w dużo dłuższym czasie. Wielu z nich doświadcza nawrotów choroby - czasem ze wzmożonym nasileniem.

Bach pisze: "Tak długo winiliśmy za nasze choroby zarazki, pogodę i pokarm, który spożywamy. Jednak wielu z nas zachowuje odporność podczas epidemii grypy, wielu lubi ożywczy powiew zimnego powietrza i wielu może zjeść na noc kawałek sera, popijając czarną kawą, bez uszczerbku na zdrowiu. Nic w przyrodzie nie może nas zranić, kiedy jesteśmy w harmonii i czujemy się szczęśliwi. Wprost przeciwnie: przyroda jest po to, aby nam służyć i przynosić radość. Kiedy tylko pozwolimy, aby wtargnął w nas brak wiary, depresja, niezdecydowanie lub strach, stajemy się wrażliwi na wpływy zewnętrzne."

Natura choroby
Według Bacha, choroba nie jest żadnym zagrożeniem z zewnątrz. Ludzie traktujący ją jak przeciwnika, z którym należy walczyć, w momencie utraty sił i w poczuciu przegranej ulegają coraz głębszym frustracjom i pomieszaniu. Brak im zrozumienia, że choroba jest jedynie odbiciem tego, jak człowiek funkcjonuje w życiu, sygnałem, że coś należy zmienić, na coś zwrócić uwagę. Do prawdziwych chorób, na jakie cierpi ludzkość, Bach zaliczył: dumę, okrucieństwo, nienawiść, egoizm, głupotę, brak równowagi psychicznej i chciwość. Symptomy w ciele można raczej traktować jako formę dialogu z naszą duszą.

Bach (1931:4) twierdził, że "... choroba, chociaż wydaje się tak okrutna, jest w swojej istocie z korzyścią dla nas, jeżeli tylko zostanie właściwie zinterpretowana. Jeżeli tak się stanie, odkryje przed nami nasze główne wady. [...] Celem choroby jest przywrócenie naszej osobowości harmonii z wolą naszej Duszy. [...] Gdybyśmy tylko potrafili dostrzec nasze błędy i poprawili je za pomocą środków mentalnych i duchowych, nie byłoby potrzeby tych ciężkich lekcji cierpienia."

Bach zachęca pacjentów do refleksji nad swoim życiem i odpowiedzenia sobie na pytania: Jakim jestem człowiekiem? Jaki jest mój stosunek do siebie i innych? Czy realizuję się w życiu? Czy moje potrzeby są zaspokojone? O czym marzę? Za czym tęsknię? Co przeszkadza mi w realizacji planów i wykorzystywaniu moich zasobów? W przypadku pojawienia się choroby: Jak reaguję na dolegliwości? Jakich emocji i uczuć doświadczam?

Leczenie choroby
W swojej książce pisał (Bach 1931:2) "Choroba nigdy nie zostanie uleczona ani usunięta za pomocą materialistycznych metod, z tej prostej przyczyny, że jej pochodzenie nie jest materialne. To, co znamy jako chorobę, jest rezultatem długich i głębokich procesów (sił). Nawet, gdy leczenie materialne wydaje się efektywne, nie jest niczym innym, jak chwilową ulgą, jeżeli prawdziwa przyczyna choroby nie zostanie zlikwidowana."

Podobne stanowisko zajął wcześniej Hahnemann. Stwierdził on, że leki stosowane przez ówczesnych lekarzy prowadzą jedynie do usunięcia (stłumienia) symptomów choroby - jednak nie leczą. Podkreślił także, że w przyszłości istnieje ogromne prawdopodobieństwo powrotu tych symptomów, często z nasilonym skutkiem.

Bach określił to samo następująco (1931:3) "W wielu przypadkach poprawa zdrowia może dokonać się ze szkodą dla pacjenta, gdyż ukrywa przed nim prawdziwą przyczynę kłopotów zdrowotnych. Podczas gdy pacjent pozostaje zadowolony z widocznej poprawy, prawdziwy czynnik, który pozostaje niezauważony, może zyskać na sile."

"Każda choroba, bez względu na to, jak jest ciężka i jak długo trwa, zostanie uleczona poprzez przywrócenie pacjentowi radości i pragnienia kontynuacji pracy jego życia. Bardzo często wystarczy nawet mała zmiana w stylu funkcjonowania lub koncepcji, która sprawia, że jesteśmy nietolerancyjni dla innych, albo też mylnie pojmowanej odpowiedzialności, która więzi i powstrzymuje przed realizacją siebie".

CELE TERAPII
Wgląd
Konsultacja jest okazją do tego, aby pacjent uświadomił sobie i zwerbalizował, co przeżywa i dlaczego. Na początku wiele osób nie jest w stanie dokładnie tego określić. Stwierdzają tylko, że czują się niezadowolone, nieszczęśliwe, znerwicowane, towarzyszy im wewnętrzne napięcie. Nie potrafią jednak odpowiedzieć, czym jest to napięcie, niezadowolenie, znerwicowanie.

Samoakceptacja
Często spotyka się osoby, które nie akceptują swoich emocji, cech charakteru, preferencji, skłonności lub zachowań. Terapeuta może pomóc pacjentowi zrozumieć, że:
- uczucia, nastroje, emocje i myśli, których nie akceptujemy, nie są niczym wyjątkowym - większość ludzi doświadcza ich ze zmiennym nasileniem w różnych momentach życia.
- cierpienie, emocje i wynikające z nich zachowania mogą stymulować transgresję - staną się wtedy źródłem mądrości, dojrzałości i siły (zasoby). Dzięki temu, pacjent może osiągnąć lepsze zrozumienie siebie i innych.

Pacjent sam może dokonywać wyborów pomiędzy trzymaniem się powszechnie uznawanych i akceptowanych społecznie norm i wzorców zachowań a przekraczaniem ich.

Pokonując różne stany psychiki (np. poczucie winy, strach, brak pewności siebie), może dokonywać nowych wyborów, być bardziej autentycznym i spontanicznym w wyrażaniu siebie.

Wszystko, czego człowiek doświadcza w życiu, może być użyte w celu samopoznania, rozwoju i osiągania pełni. Dzięki pokonaniu frustracji i zrozumieniu własnych słabości, może lepiej rozumieć cierpienie innych i rozwijać w sobie postawy mniej egotyczne (współczucie, sympatia, miłość).

Bach wyraził to słowami: "Każdy z nas jest uzdrowicielem, ponieważ każdy z nas coś kocha. Każdy z nas też ma w sobie współczucie dla ludzi żyjących w niedoli i utrapieniu, ponieważ sami doświadczaliśmy niedoli i utrapienia. Dlatego, możemy uzdrawiać nie tylko siebie, ale mamy ogromny zaszczyt być w stanie pomagać innym, aby się uzdrowili. Jedyne potrzebne kwalifikacje to miłość i współczucie."

Pokonywanie codziennych trudności i osiąganie drobne celów
Wiele osób korzysta z metody dr Bacha, aby osiągnąć - jak to określam - drobne cele, np.: znaleźć w sobie więcej akceptacji i cierpliwości dla członków rodziny, zwiększyć motywację do wypełniania obowiązków, poprawić koncentrację w czasie pracy, uwolnić się od poczucia winy lub żalu po nieudanym związku, pozbyć strachu i nabrać pewności siebie przed egzaminem.

Po konsultacji i zastosowaniu odpowiednich ekstraktów osiągają te cele: potrafią sami uporać się z problemami czy podejść do sprawdzianu ze spokojem i wiarą we własne umiejętności. Są usatysfakcjonowani z osiągniętych rezultatów i kończą terapię. Po jakimś czasie mogą powrócić z innym problemem, który rozwiązują w podobny sposób.

Wspomaganie leczenia
Metodę dr Bacha można stosować w celu wspomagania terapii pacjentów chorych somatycznie lub psychicznie. Ważne jest pamiętać o zasadzie "leczenia pacjenta, a nie choroby" - tzn. przeniesienia uwagi z objawów na osobowość pacjenta i to, jak radzi sobie z trudnościami. Ekstrakty dr Bacha można podawać równolegle z innymi środkami alopatycznymi lub homeopatycznymi, gdyż nie wchodzą z nimi w żadne reakcje.

Relacja terapeuta-pacjent
Edward Bach wielokrotnie podkreślał, jak ważnym czynnikiem jest współpraca pacjenta z terapeutą. W paradygmacie holistycznym, pacjent nie pozostaje bierny, natomiast korzysta z pomocy i wiedzy specjalisty, angażując się w proces leczenia.

Lekarz pozostaje nadal ekspertem w dziedzinie zdrowia, jednak traktuje pacjenta na zasadach bardziej partnerskich. Chociaż nadal jest to relacja skośna, sprzyja ona rozwojowi w pacjencie poczucia odpowiedzialności za swój stan zdrowia, kontroli i autonomii.

Edward Bach porównywał praktyka swojej metody w stosunku do pacjenta jak starszego brata, który posiada większe doświadczenie i wskazuje kierunek.

Proces zmian - peeling off the onion
Bach porównywał metaforycznie człowieka w chwili narodzin do małej cebulki (posiada on ustalone cechy, predyspozycje, temperament itp.).

W zależności od warunków rozwoju odpowiednio kształtuje swój charakter. Jeżeli doświadczy odpowiedniej gratyfikacji i frustracji, tzn. otrzyma odpowiednio dużo miłości, wsparcia, akceptacji i swobody, wykształci w sobie zdrowy i rozsądny stosunek do otaczającego świata i siebie. Będzie pewny swoich umiejętności (zasobów) i śmiały w podejmowaniu wyzwań, umożliwiających realizację życiowych celów.

Jeżeli jednak poziom gratyfikacji i frustracji nie będzie dopasowany do jego potrzeb, jeśli wpływy środowiska będą na tyle silne, młody człowiek może zagubić kontakt ze swym wnętrzem i wykształcić fałszywe ja.

Trudno mu będzie rozpoznać i przejawić swój twórczy potencjał, może czuć się w życiu zdezorientowany - bez perspektyw na przyszłość. Podejmowane wybory mogą być efektem nacisku z zewnątrz lub nieprzemyślanych decyzji. W konsekwencji pojawia się niezadowolenie, złość, poczucie pustki i depresja.

Metoda Bacha ma za zadanie usunąć kolejne warstwy emocjonalne, wprowadzając harmonię na poziomie osobowości. Człowiek odkrywa nagle, co jest przyczyną konfliktowych zachowań (zaburzenia osobowości są egosyntoniczne - pacjenci przeżywają siebie pozytywnie, natomiast otaczający świat wydaje się niedopasowany, niewłaściwy).

Biografia:
E. Bach, Free Thyself, w: Howard & Ramsell, Saffron Walden 1990, str. 51.
E. Bach, Free Thyself, w: Howard & Ramsell, op. cit., str. 51
Bach, Free Thyself w Howard i Ramsell 1990:49

Literatura uzupełniająca:
I.Pietkiewicz, Medycyna nowej ery, Kraków 2001.
E.Bach, The Twelve Healers and Other Remedies, Saffron Walden 1996.
E.Bach, Heal Thyself, Saffron Walden 1931.
N.Weeks, The Medical Discoveries of Edward Bach Physician, Saffron Walden 1940.

Pobrano ze stony:
www.homeoterapia.pl